جهل عمر بن خطاب در پاسخ دادن به یک سوال! و سپس ضرب و شتم شدید کسی که آن سوال را پرسید! (2)

جهل عمر بن خطاب در پاسخ دادن به یک سوال!

و سپس ضرب و شتم شدید کسی که آن سوال را پرسید!

(اثبات از کتب اهل سنت)

پاسخ عادلانه (!) خلیفه به سوالی قرآنی توسط «صَبیـغِ بن عِسل»

یکی دیگر از جریانات مشهور دوران خلافت خلیفه ثانی مربوط می شود به سوال نمودن فردی به نام " صَبیغِ بن عِسْل " در مورد یکی از آیات کلام الله مجید . این رفتار جاودان (!) خلیفه که بر اساس آن نیز در فقه اهل تسنن برای تعزیر بدان استناد می کنند موضوع این مقاله ما می باشد تا برگ زریّن دیگری از اخلاق حسنه (!) خلیفه ثانی را برای شیعیان و همچنین پیروان او ورق بزنیم .

«صبیغ بن عسل» کیست ؟

صبیغ بوزن عظیم وآخره معجمة بن عسل بمهملتین الأولى مکسورة والثانیة ساکنة ویقال بالتصغیر ویقال بن سهل الحنظلی له إدراک وقصته مع عمر مشهورة .... ولکن أخرجه بن الأنباری من وجه آخر عن یزید بن خصیفة عن السائب بن یزید عن عمر بسند صحیح وفیه فلم یزل صبیغ وضیعا فی قومه بعد أن کان سیدا فیهم قلت وهذا یدل على أنه کان فی زمن عمر رجلا کبیرا

بر اساس کلام ابن حجر عسقلانی ، «صبیغ» از صحابه بوده و سید و بزرگ قومش بوده است .

الإصابة فی تمییز الصحابة ، ج 3 ص 459 ، اسم المؤلف: أحمد بن علی بن حجر أبو الفضل العسقلانی الشافعی الوفاة: 852 ، دار النشر : دار الجیل - بیروت - 1412 - 1992 ، الطبعة : الأولى ، تحقیق : علی محمد البجاوی

داستان از کجا شروع شد ؟

صبیغ بن عسل در مورد برخی آیات قرآن سوالاتی داشت و آنها را یادداشت نموده بود و لذا به خیال اینکه خلیفه معنای این آیات را می داند به نزد عمر بن خطاب رفت و از او در مورد آنها سوال کرد !

===================

صَبِیغٌ قَدِمَ الْمَدِینَةَ فَجَعَلَ یَسْأَلُ عن مُتَشَابِهِ الْقُرْآنِ

صبیغ به مدینه آمد و از متشابهات قرآن سوال می نماید.

سنن الدارمی ، ج 1 ص 66 رقم 144 ، اسم المؤلف: عبدالله بن عبدالرحمن أبو محمد الدارمی الوفاة: 255 ، دار النشر : دار الکتاب العربی - بیروت - 1407 ، الطبعة : الأولى ، تحقیق : فواز أحمد زمرلی , خالد السبع العلمی

الشریعة ، ج 1 ص 483 رقم 153 ، اسم المؤلف: أبی بکر محمد بن الحسین الآجری الوفاة: 360هـ ، دار النشر : دار الوطن - الریاض / السعودیة - 1420 هـ - 1999 م ، الطبعة : الثانیة ، تحقیق : الدکتور عبد الله بن عمر بن سلیمان الدمیجی

الاستذکار الجامع لمذاهب فقهاء الأمصار ، ج 5 ص 70 ، اسم المؤلف: أبو عمر یوسف بن عبد الله بن عبد البر النمری القرطبی الوفاة: 463هـ ، دار النشر : دار الکتب العلمیة - بیروت - 2000م ، الطبعة : الأولى ، تحقیق : سالم محمد عطا-محمد علی معوض

===================

وقد روی عن عمر أنه ضرب صبیغ بن عسیل على رأسه حین سأل عن الذاریات ذروا

روایت شده است که عمر بر سر صبیغ بن عسل زد وقتی صبیغ از او در مورد " الذاریات ذروا " سوال نمود

أحکام القرآن ، ج 5 ص 102 ، اسم المؤلف: أحمد بن علی الرازی الجصاص أبو بکر الوفاة: 370 ، دار النشر : دار إحیاء التراث العربی - بیروت - 1405 ، تحقیق : محمد الصادق قمحاوی

===================

عن سعید بن المسیب عن عمر بن الخطاب _ رضی الله عنه _ أنه سأل رجلا قدم من الشام فقال إن رجلا هناک یسأل عن تأویل القرآن قد کتبه یقال له ( ( صبیغ ) ) وأخبره أنه یرید قدوم المدینة فقال له عمر لئن لم تأتنی به لأفعلن بک کذا وکذا

سعید بن مسیب می گوید که عمر بن خطاب سراغ مردی را گرفت که از شام آمده است . گفتند : مردی در شهر است که از تاویل قران سوال می نماید و آنها را مکتوب کرده که نامش صبیغ است و به عمر خبر دادند که صبیغ می خواهد به مدینه بیاید . عمر گفت : اگر به نزد من نیاید با او چنین و چنان خواهم کرد .

===================

عن أبی عثمان عن صبیغ : أنه سأل عمر عن المرسلات والذاریات والنازعات

صبیغ از عمر در مورد " المرسلات " و " والذاریات " و " والنازعات " سوال نمود

کتاب الأسماء المبهمة فی الأنباء المحکمة ، ج 2 ص 153 ، اسم المؤلف: أبو بکر أحمد بن علی بن ثابت الخطیب البغدادی الوفاة: 463هـ ، دار النشر : مکتبة الخانجی - القاهرة / مصر - 1417 هـ - 1997م ، الطبعة : الثالثة ، تحقیق : د. عز الدین علی السید

===================

وکان صَبِیغٌ هذا أتى عمرَ بن الخطاب رضی الله عنه فقال له : خبِّرنی عن ' الذَّاریاتِ ذَرْواً '

این صبیغ همانی است که به نزد عمر بن خطاب رفت و به او گفت : از معنای " الذاریات ذروا " به من خبر بده

الإشتقاق ، ص 228 ، اسم المؤلف: أبو بکر محمد بن الحسن بن درید الوفاة: 321هـ ، دار النشر : مکتبة الخانجی - القاهرة/مصر ، الطبعة : الطبعة الثالثة ، تحقیق : عبد السلام محمد هارون

جواب کوبنده و علمی خلیفه : کتک زدن «صبیغ» !

پاسخ خلیفه در مقابل این سوال صبیغ چیزی نبود جز اینکه شدیدا وی را کتک زد !

===================

فضرب ضربا شدیدا

پس به شدت شروع کرد به زدن صبیغ

ذم التأویل ، ص 12 ، اسم المؤلف: عبد الله بن أحمد بن قدامة المقدسی أبو محمد الوفاة: 620 ، دار النشر : الدار السلفیة - الکویت - 1406 ، الطبعة : الأولى ، تحقیق : بدر بن عبد الله البدر

===================

فضربه ضربا وجیعا

پس عمر بن خطاب به طرز دردناکی ، صبیغ را کتک زد

تبصرة الحکام فی أصول الأقضیة ومناهج الأحکام ، ج 2 ص 219 ، اسم المؤلف: برهان الدین أبی الوفاء إبراهیم ابن الإمام شمس الدین أبی عبد الله محمد بن فرحون الیعمری الوفاة: 799 ، دار النشر : دار الکتب العلمیة - لبنان/ بیروت - 1422هـ - 2001م ، تحقیق : خرج أحادیثه وعلق علیه وکتب حواشیه: الشیخ جمال مرعشلی

===================

وضرب صبیغ بن عسل لما رأى من بدعته ضربا کثیرا

و وقتی بدعت (!) صبیغ بن عسل را دید ، او را به شدت کتک زد

کتب ورسائل وفتاوى شیخ الإسلام ابن تیمیة ، ج 28 ص 108 ، اسم المؤلف: أحمد عبد الحلیم بن تیمیة الحرانی أبو العباس الوفاة: 728 ، دار النشر : مکتبة ابن تیمیة ، الطبعة : الثانیة ، تحقیق : عبد الرحمن بن محمد بن قاسم العاصمی النجدی

===================

قال مالک وقد ضرب عمر بن الخطاب رضى الله عنه صبیغا حین بلغه ما یسال عنه من القرآن

مالک می گوید : وقتی صبیغ از قرآن سوالاتی کرد ، عمر بن خطاب او را کتک زد

الاعتصام ، ج 2 ص 54 ، اسم المؤلف: أبو إسحاق الشاطبی الوفاة: 790 ، دار النشر : المکتبة التجاریة الکبرى - مصر

جواب کوبنده و علمی خلیفه : شکستن سر صبیغ

وقتی که صبیغ سوالش را از خلیفه عالم (!) پرسید ، خلیفه بجای بیان اجوبه علمی با چوب بر سر صبیغ زد و سر او را شکست !

===================

فَأَخَذَ عُمَرُ عُرْجُونًا من تِلْکَ الْعَرَاجِینِ فَضَرَبَهُ ... فَجَعَلَ له ضَرْبًا حتى دَمِیَ رَأْسُهُ

عمر چند شاخه خرما گرفت و صبیغ را زد ... عمر آنقدر صبیغ را زد تا اینکه سرش خون آمد

الإتقان فی علوم القرآن ، النوع الثالث و الاربعون فی المحکم و المتشابه ج 3 ص 9 ، اسم المؤلف: جلال الدین عبد الرحمن السیوطی الوفاة: 19/5/911هـ ، دار النشر : دار الفکر - لبنان - 1416هـ- 1996م ، الطبعة : الأولى ، تحقیق : سعید المندوب

التفسیر الکبیر أو مفاتیح الغیب ، ج 23 ص 128 ، اسم المؤلف: فخر الدین محمد بن عمر التمیمی الرازی الشافعی الوفاة: 604 ، دار النشر : دار الکتب العلمیة - بیروت - 1421هـ - 2000م ، الطبعة : الأولى

===================

فما زال یضربهُ حتى شجَّه، فجعل الدمُ یسیل على وجهه

عمر بن خطاب آنقدر صبیغ را زد تا اینکه سر صبیغ شکست و خون بر روی صورت جاری شد

شرح أصول اعتقاد أهل السنة والجماعة من الکتاب والسنة وإجماع الصحابة ، ج 4 ص 636 ، اسم المؤلف: هبة الله بن الحسن بن منصور اللالکائی أبو القاسم الوفاة: 418 ، دار النشر : دار طیبة - الریاض - 1402 ، تحقیق : د. أحمد سعد حمدان

الجوهرة فی نسب النبی وأصحابه العشرة ، ص 76 ، اسم المؤلف: محمد بن أبی بکر الانصاری التِلِمْسانی المعروف بالبُرّی الوفاة: 644 ، دار النشر : دار الرفاعی للنشر و الطباعه التوزیع – ریاض – 1403 هـ / 1983 م ، الطبعة : الاولی ، تحقیق : محمد التونجی

===================

ثم قام إلیه فضرب راسه بعرجون فشجه ثم تابع ضربه حتى سال دمه على وجهه

عمر به سوی صبیغ رفت و با چوب خرما آنقدر بر سر او زد تا اینکه سرش شکست و خون بر روی صورتش جاری شد

الجامع لأحکام القرآن ، ج 4 ص 13 - 15 ، اسم المؤلف: أبو عبد الله محمد بن أحمد الأنصاری القرطبی الوفاة: 671 ، دار النشر : دار الشعب – القاهرة

إیضاح الدلیل فی قطع حجج أهل التعطیل ، ص 14 ، اسم المؤلف: محمد بن إبراهیم بن سعد الله بن جماعة الحموی الشافعی الوفاة : 733 هـ ، دار النشر : دار السلام للطباعة والنشر - مصر - 1410هـ - 1990م ، الطبعة : الأولى ، تحقیق : وهبی سلیمان غاوجی الألبانی

جواب کوبنده و علمی خلیفه : به خون نشاندن پای صبیغ

خلیفه زاهد (!) آنچنان جواب علمی به صبیغ داد که از بر اثر آن پاهای صبیغ به خون نشست !

===================

وکان عمر ضربه حتى سالت الدماء على رجلیه - أو قال على عقبیه –

عمر آنقدر صبیغ را زد تا اینکه خون بر پاهایش و پاشنه هایش جاری شد

المصنف ، ج 11 ص 426 ، اسم المؤلف: أبو بکر عبد الرزاق بن همام الصنعانی الوفاة: 211 ، دار النشر : المکتب الإسلامی - بیروت - 1403 ، الطبعة : الثانیة ، تحقیق : حبیب الرحمن الأعظمی

===================

فقال ابن عباس أتدرون مامثل هذا مثل صبیغ الذی ضربه عمر بن الخطاب حتى سألت الدماء على عقبیه أو على رجله .... وهذا إسناد صحیح إلى ابن عباس

ابن عباس گفت : آیا می دانید این عمل شبیه جریان صبیغ است که عمر بن خطاب او را آنقدر زد تا خون بر پاهایش و پاشنه هایش جاری شد .... اسناد این روایت تا ابن عباس صحیح است

تفسیر القرآن العظیم ، ج 2 ص 283 ، اسم المؤلف: إسماعیل بن عمر بن کثیر الدمشقی أبو الفداء الوفاة: 774 ، دار النشر : دار الفکر - بیروت - 1401

جامع البیان عن تأویل آی القرآن ، ج 9 ص 170 ، اسم المؤلف: محمد بن جریر بن یزید بن خالد الطبری أبو جعفر الوفاة: 310 ، دار النشر : دار الفکر - بیروت - 1405

جواب کوبنده و علمی خلیفه : پاره پاره شدن بدن صبیغ

===================

فَضَرَبَهُ بها حتى تَرَکَ ظَهْرَهُ دبرة ثُمَّ تَرَکَهُ حتى بَرَأَ ثُمَّ عادله ثُمَّ تَرَکَهُ حتى بَرَأَ فَدَعَا بِهِ لِیَعُودَ له

شروع کرد به زدن پشت او تا اینکه زخم شد . پس او را ول کرد تا خوب شد سپس شروع کرد بزدن او تا مجروح شد و بیهوش گردید آنگاه واگذارد تا بهبودى پیدا کرد پس او را باز طلبید که شکنجه دهد

تاریخ مدینة دمشق وذکر فضلها وتسمیة من حلها من الأماثل ، ج 23 ص 411 ، اسم المؤلف: أبی القاسم علی بن الحسن إبن هبة الله بن عبد الله الشافعی الوفاة: 571 ، دار النشر : دار الفکر - بیروت - 1995 ، تحقیق : محب الدین أبی سعید عمر بن غرامة العمری

فتوح مصر وأخبارها ، ص 291 ، اسم المؤلف: أبو القاسم عبد الرحمن بن عبد الله عبد الحکم بن أعین القرشی المصری الوفاة: 257هـ/ 871م ، دار النشر : دار الفکر - بیروت - 1416هـ/ 1996م ، الطبعة : الأولى ، تحقیق : محمد الحجیری

===================

والدبرة بفتحات ثلاثة هی قرحة الدابة فی أصل الوضع اللغوی والمراد هنا أنه صیر فی ظهره من الضرب جرح دامیا کأنه قرحة فی دابة

دبره در اصل یعنی جراحت چهار پا و در اینجا یعنی پشت صبیغ بر اثر ضربه مجروح شد همانند جراحت چهار پا

فتوح مصر وأخبارها ، ص 291 ، اسم المؤلف: أبو القاسم عبد الرحمن بن عبد الله عبد الحکم بن أعین القرشی

المصری الوفاة: 257هـ/ 871م ، دار النشر : دار الفکر - بیروت - 1416هـ/ 1996م ، الطبعة : الأولى ، تحقیق : محمد الحجیری

===================

این مطلب در سنن دارمی چنین آمده است :

فَضَرَبَهُ بها حتى تَرَکَ ظَهْرَهُ وبرة ثُمَّ تَرَکَهُ حتى بَرَأَ ثُمَّ عادله ثُمَّ تَرَکَهُ حتى بَرَأَ فَدَعَا بِهِ لِیَعُودَ له

در حاشیه سنن دارمی چنین آمده است :

وبره : ای ذات فروج
سنن الدارمی ، ج 1 ص 67 رقم 148 ، اسم المؤلف: عبدالله بن عبدالرحمن أبو محمد الدارمی الوفاة: 255 ، دار النشر : دار الکتاب العربی - بیروت - 1407 ، الطبعة : الأولى ، تحقیق : فواز أحمد زمرلی , خالد السبع العلمی

===================

برخی دیگر نیز گفته اند :

عن أنس أن عمر بن الخطاب جلد صبیغ الکوفی فی مسألة عن حرف من القرآن حتى اضطردت الدماء فی ظهره

انس می گوید که عمر بن خطاب آنقدر صبیغ را بخاطر سوالش از قرآن تازیانه زد که خون بر پست وی جاری شد

جواب کوبنده و علمی خلیفه : زندانی کردن صبیغ

صبیغ بوسیله عمر زندانی شد و هر وقت کتک می خورد به زندان می رفت تا بهتر شود و دوباره برای کتک خوردن به نزد خلیفه عادل (!) برود !

وَثَبَتَ عَنْ عُمَرَ أَنَّهُ کَانَ لَهُ سِجْنٌ ، .... وَسَجَنَ صَبِیغًا عَلَى سُؤَالِهِ عَنْ الذَّارِیَاتِ وَالْمُرْسَلَاتِ وَالنَّازِعَاتِ وَشِبْهِهِنَّ وَضَرَبَهُ مَرَّةً بَعْدَ مَرَّةٍ

این مطلب ثابت است که عمر ، زندان داشت و صبیغ را بخاطر سوالش از " الذاریات والمرسلات و النازعات و مشابه آن " زندانی کرد و چندین بار پشت سر هم او را کتک زد .

معین الحکام ، ج 2 ص 454 ، اسم المؤلف: علی بن خلیل الطرابلسی، أبو الحسن، علاء الدین الوفاة: 844 هـ

===================

فأخذه عمر بن الخطاب رضى الله عنه فضربه بالجرید الرطب ثم سجنه حتى إذا خف الذی به أخرجه فضربه فقال یا أمیر المؤمنین إن کنت ترید قتلى فأجهز على وإلا فقد شفیتنى شفاک الله فخلاه عمر

عمر بن خطاب او را گرفت و او را با شاخه خرما کتک زد و سپس او را زندانی کرد و دوباره او را خارج کرد و دوباره زد . صبیغ گفت : ای امیرالمومنین ! اگر می خواهی مرا بکشی مرا مجهز بکن وگرنه مرا معالجه کرده ای ! پس عمر او را رها کرد .

الاعتصام ، ج 2 ص 53 - 54 اسم المؤلف: أبو إسحاق الشاطبی الوفاة: 790 ، دار النشر : المکتبة التجاریة الکبرى - مصر

البدع ، ص 161 رقم 147 ، اسم المؤلف: أبو عبد الله محمد بن وضاح بن بزیع المروانی الوفاة: 286 هـ ، دار النشر : دار الصفا 1411 هـ ، تحقیق : محمد احمد الدهمان

جواب کوبنده و علمی خلیفه : مثل همیشه ، شلاق !

قطعا در این امر باید شلاق عمر نیز فیضی از این امر ببرد و لذا عمر شروع کرد به شلاق زدن صبیغ بیچاره و صدها تازیانه بر او زد !

ثم أمر به فضرب مائة وجعله فی بیت فلما برأ دعا به فضربه مائة أخرى

عمر 100 تازیانه به صبیغ زد و او را در خانه ای زندانی کرد ، وقتی حالش خوب شد 100 تازیانه دیگر نیز به او زد

البحر الزخار ، ج 1 ص 423 رقم 299 ، اسم المؤلف: أبو بکر أحمد بن عمرو بن عبد الخالق البزار الوفاة: 292 ، دار النشر : مؤسسة علوم القرآن , مکتبة العلوم والحکم - بیروت , المدینة - 1409 ، الطبعة : الأولى ، تحقیق : د. محفوظ الرحمن زین الله

الحجة فی بیان المحجة وشرح عقیدة أهل السنة ، ج 1 ص 210 ، اسم المؤلف: أبو القاسم اسماعیل ابن محمد بن الفضل التیمی الأصبهانی الوفاة: 535هـ ، دار النشر : دار الرایة - السعودیة / الریاض - 1419هـ - 1999م ، الطبعة : الثانیة ، تحقیق : محمد بن ربیع بن هادی عمیر المدخلی

شرح الزرقانی على موطأ الإمام مالک ، ج 3 ص 33 ، اسم المؤلف: محمد بن عبد الباقی بن یوسف الزرقانی الوفاة: 1122 ، دار النشر : دار الکتب العلمیة - بیروت - 1411 ، الطبعة : الأولى

===================

والمنقول فی ذلک فعل عمر رضی الله عنه أنه ضرب صبیغا اکثر من الحد أو من مائة

عمر بن خطاب بیشتر از حد شلاق زدن یا بیشتر از 100 تازیانه به صبیغ زد

إحکام الأحکام شرح عمدة الأحکام ، ج 4 ص 138 ، اسم المؤلف: تقی الدین أبی الفتح الوفاة: 702 ، دار النشر : دار الکتب العلمیة – بیروت

===================

برخی نیز برای توجیه عمل خلیفه و یا خندیدن به امثال صبیغ چنین بیان کرده اند :

کان عمر بن الخطاب یکرر التعزیر فی الفعل إذا اشتمل على أنواع من المحرمات فکان یعرز فی الیوم الأول مائة، وفی الثانی مائة، وفی الثالث مائة، یفرق التعزیر لئلا یفضى إلى فساد بعض الأعضاء.

عمر بن خطاب تعزیر در مورد برخی از کارهای حرام را تکرار می کرد و در روز اول 100 تازیانه ، در روز دوم 100 تازیانه و در روز سوم 100 تازیانه می زد تا مبادا سبب آسیب دیدن عضوی از اعضاء بدن شود .

تیسیر العلام شرح عمدة الأحکام ، ج 2 ص 256 ، اسم المؤلف: عبدالله بن عبدالرحمن بن صالح آل البسام ، دار النشر : مکتبة الرشد - ریاض – 1420 هـ / 2000 م ، الطبعة : الأولى

جواب کوبنده و علمی خلیفه : سعی در قتل صبیغ !

گویا خلیفه واقعا قصد کشتن صبیغ را داشت تا دیگر از این سوالها نکند !

===================

هم عمر بن الخطاب رضی الله عنه بصبیغ أن یقتله إذ تعمق فی السؤال عن القرآن

عمر بن خطاب سعی و اراده بر کشتن صبیغ داشت وقتی به عمق سوال او از قرآن رسید

نقض الإمام عثمان بن سعید الدارمی على المریسی الجهمی العنید ، ج 1 ص 527 ، اسم المؤلف: أبو سعید عثمان بن سعید الدارمی الوفاة: 280هـ ، دار النشر : مکتبة الرشد - السعودیة - 1418هـ - 1998م ، الطبعة : الأولى ، تحقیق : رشید بن حسن الألمعی

دیگر به زنده ماندن صبیغ امیدی نبود !

نحوه برخورد عمر بن خطاب با صبیغ آنچنان وحشتناک بود که صبیغ دیگر امیدی به زنده ماندن نداشت !

===================

فقال صَبِیغٌ ان کُنْتَ تُرِیدُ قَتْلِی فَاقْتُلْنِی قَتْلًا جَمِیلًا وان کُنْتَ تُرِیدُ ان تُدَاوِیَنِی فَقَدْ والله برئت

صبیغ گفت : اگر واقعا می خواهی مرا بکشی پس مرا به نحوی مناسب بکش و اگر می خواهی مرا معالجه کنی ، به خدا قسم من خوب شدم .

سنن الدارمی ، ج 1 ص 67 رقم 148 ، اسم المؤلف: عبدالله بن عبدالرحمن أبو محمد الدارمی الوفاة: 255 ، دار النشر : دار الکتاب العربی - بیروت - 1407 ، الطبعة : الأولى ، تحقیق : فواز أحمد زمرلی , خالد السبع العلمی

===================

الاعتصام ، ج 2 ص 53 - 54 اسم المؤلف: أبو إسحاق الشاطبی الوفاة: 790 ، دار النشر : المکتبة التجاریة الکبرى - مصر

تمهیدات فرهنگی ، تربیتی عمر برای صبیغ !

بعد از اینکه عمر بن خطاب به صبیغ عنایت ویژه کرد و با زبان خوش ( شلاق و چوب و غیره ) به او فهماند که اصلا نباید به آیات الهی فکر کرد چه برسد به سوال کردن آنهم از خلیفه رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم ، برای آموزش صبیغ و دیگر مردمان اقدام به اعمالی در شان و شئونات خودش کرد !

آتش زدن مکتوبات صبیغ !

اولین اقدام فرهنگی عمر این بود که سوالاتی را که صبیغ در مورد قرآن جمع آوری کرده بود را آتش زد ! دقیقا همانند همان کاری که قبلا او و رفیقش – ابی بکر - با احادیث نبوی صلی الله علیه و آله کرده بودند .

===================

وحرق کتبه وکتب إلى أهل البصرة ألا تجالسوه

عمر مکتوبات صبیغ را آتش زد و به اهل بصره نوشت که با وی مجالست نکنند

المصنف ، ج 11 ص 426 رقم 20906 ، اسم المؤلف: أبو بکر عبد الرزاق بن همام الصنعانی الوفاة: 211 ، دار النشر : المکتب الإسلامی - بیروت - 1403 ، الطبعة : الثانیة ، تحقیق : حبیب الرحمن الأعظمی

التنبیه والرد على أهل الأهواء والبدع ، ص 181 ، اسم المؤلف: أبو الحسن محمد بن أحمد بن عبد الرحمن الملطی الشافعی الوفاة: 377هـ ، دار النشر : المکتبة الأزهریة للتراث - مصر - 1418هـ - 1997م ، تحقیق : محمد زاهد بن الحسن الکوثری

چرخاندن در میان قومش !

عمر بن خطاب سپس صبیغ را بر مرکبی سوار کرده و در میان قومش به عنوان " مجرم " گردانید تا همگان این آبروی داری خلیفه از یک صحابی را یاد بگیرند !

===================

فشمر عمر رضی الله عنه عن ذراعیه وأوجعه جلدا ثم قال أرحلوه فأرکبوه على راحلته فقال طیفوا به فی حیه لیعلم الناس بذلک

عمر دستش را بلند کرد و صبیغ را تازیانه زد و گفت : او را بر شترش سوار کنید و او را بچرخانید تا مردم این موضوع را بفهمند

دفع شبه من شبه وتمرد ، ص 26 ، اسم المؤلف: تقی الدین أبی بکر الحصنی الدمشقی الوفاة: 829هـ ، دار النشر : المکتبة الأزهریة للتراث – مصر

===================

واحملوه على قتب ثم أخرجوه حتى تقدموا به بلاده

او را بر شتری سوار کنید و از شهر خارجش کنید تا به شهرش برسد

شرح أصول اعتقاد أهل السنة والجماعة من الکتاب والسنة وإجماع الصحابة ، ج 4 ص 635 ، اسم المؤلف: هبة الله بن الحسن بن منصور اللالکائی أبو القاسم الوفاة: 418 ، دار النشر : دار طیبة - الریاض - 1402 ، تحقیق : د. أحمد سعد حمدان

عمر : جار بزنید که صبیغ ، غلط کرد !

خلیفه دستور داد تا جار بزنند و بگویند که : صبیغ به دنبال علم رفته و کار اشتباهی ( غلطی ) کرده است !

===================

واحملوه على قتب ثم أخرجوه حتى تقدموا به بلاده ثم لیقم خطیبا ثم یقول إن صبینا ابتغى العلم فاخطأه

او را بر شتری سوار کنید و از شهر خارجش کنید تا به شهرش برسد سپس جار بزنید : صبیغ علم خواست ولی اشتباه کرد

تاریخ مدینة دمشق وذکر فضلها وتسمیة من حلها من الأماثل ، ج 23 ص 412 ، اسم المؤلف: أبی القاسم علی بن الحسن إبن هبة الله بن عبد الله الشافعی الوفاة: 571 ، دار النشر : دار الفکر - بیروت - 1995 ، تحقیق : محب الدین أبی سعید عمر بن غرامة العمری

تبعید صبیغ به بصره !

خلیفه عالم (!) بعد از این اعمال ، دستور داد تا صبیغ را به بصره تبعید کنند ! یعنی همانند همان بلایی که بر سر نصر بن حجاج آورد !

===================

فأمر عمر ابن الخطاب رضی الله عنه بضربه ونفاه إلى البصرة ونهى عن مجالسته

عمر بن خطاب دستور داد به کتک زدن صبیغ و او را به بصره تبعید کرد و از مجالست با او نهی کرد

لسان العرب ، ج 8 ص 439 ، اسم المؤلف: محمد بن مکرم بن منظور الأفریقی المصری الوفاة: 711 ، دار النشر : دار صادر - بیروت ، الطبعة : الأولى

===================

ومن أنواع التعزیر النفى والتغریب کما کان عمر بن الخطاب یعزر بالنفى فى شرب الخمر إلى خیبر وکما نفى صبیغ بن عسل إلى البصرة

از انواع تعزیر ، تبعید می باشد همچنان که عمر بن خطاب ، شارب خمر را به خیبر و صبیغ بن عسل را به بصره تبعید کرد .

کتب ورسائل وفتاوى شیخ الإسلام ابن تیمیة ، ج 28 ص 109 ، اسم المؤلف: أحمد عبد الحلیم بن تیمیة الحرانی أبو العباس الوفاة: 728 ، دار النشر : مکتبة ابن تیمیة ، الطبعة : الثانیة ، تحقیق : عبد الرحمن بن محمد بن قاسم العاصمی النجدی

قطع حقوق صبیغ از بیت المال !

خلیفه عادل (!) در طی یک حرکت جوانمردانه (!) حقوق و مستمری صبیغ از بیت المال را نیز قطع کرد تا درس عبرتی شود برای طالبان علم و پژوهشگران قرآنی !

===================

کتب عمر بن الخطاب إلى أبی موسى الأشعری أن لا تجالس صبیغا وأن یحرم عطاءه ورزقه

عمر بن خطاب به ابوموسی اشعری نامه نوشت که کسی با صبیغ مجالست نکند و عطا و مستمری او را قطع کند .

تاریخ مدینة دمشق وذکر فضلها وتسمیة من حلها من الأماثل ، ج 23 ص 413 ، اسم المؤلف: أبی القاسم علی بن الحسن إبن هبة الله بن عبد الله الشافعی الوفاة: 571 ، دار النشر : دار الفکر - بیروت - 1995 ، تحقیق : محب الدین أبی سعید عمر بن غرامة العمری

===================

دیگری نیز صراحت دارد :

ولهذا ضرب صبیغ بن عسل ونفاه وحرمه رزقه وعطاءه لما سأله عن حروف من مشکل القرآن

و برای همین بود که عمر بن خطاب ، صبیغ را تبعید کرد و دریافتی و مستمری او را قطع کرد زیرا صبیغ از خلیفه در مورد حروف مشکل (!) قرآنی سوال کرده بود .

الفقیه و المتفقه ، ج 2 ص 19 ، اسم المؤلف: أبو بکر أحمد بن علی بن ثابت الخطیب البغدادی الوفاة: 462هـ ، دار النشر : دار ابن الجوزی - السعودیة - 1421هـ ، الطبعة : الثانیة ، تحقیق : أبو عبد الرحمن عادل بن یوسف الغرازی

نهی از مجالست و هم صحبتی با صبیغ !

در اقدامی دیگر ، خلیفه از مجالست با صبیغ و حتی صحبت کردن با وی نیز نهی کرد و بر این امر دستور داد !

===================

وکتب إلى أبى موسى الأشعری رضی الله عنه أن لا یجالسه أحد من المسلمین

عمر برای ابوموسی نوشت که کسی از مسلمین حق ندارد با صبیغ مجالست نماید

الاعتصام ، ج 2 ص 55 ، اسم المؤلف: أبو إسحاق الشاطبی الوفاة: 790 ، دار النشر : المکتبة التجاریة الکبرى - مصر

===================

وأمر بهجره فکان لا یکلمه أحد

عمر امر کرد تا صبیغ را واگذارند و کسی با وی حرف نزند

===================

ثم کتب إلى أبی موسى الأشعری أن لا یجالسه مسلم ولا یکلمه

عمر برای ابوموسی نوشت که هیچ مسلمانی با صبیغ مجالست و صحبت نکند

الدر المنثور ، ج 7 ص 614 ، اسم المؤلف: عبد الرحمن بن الکمال جلال الدین السیوطی الوفاة: 911 هـ ، دار النشر : دار الفکر - بیروت

نهی از عیادت صبیغ !

===================

عمر نوشت :

وَإِنْ مَرِضَ فَلاَ تَعُودُوهُ

اگر صبیغ مریض شد ، به عیادت او نروید

جامع الاحادیث (الجامع الصغیر وزوائده والجامع الکبیر) ، ج 14 ص 37 رقم1974 ، اسم المؤلف: الحافظ جلال الدین عبد الرحمن السیوطی الوفاة: 911هـ ، دار النشر : دارالفکر – بیروت – 1414 هـ / 1994 م ، جمع و ترتیب : عباس احمد الصقر – احمد عبدالجواد

الدر المنثور ، ج 2 ص 153 ، اسم المؤلف: عبد الرحمن بن الکمال جلال الدین السیوطی الوفاة: 911 ، دار النشر : دار الفکر - بیروت – 1993

فرار مردم از صبیغ !

بعد از بیان دستورات عادلانه (!) خلیفه در مورد صبیغ اهالی بصره از ترس از او می گریختند و آمده است که حتی اجتماعات 100 نفری خود را بر هم می زدند و متفرق می شدند !

عن أبی عثمان النهدی قال ... فلو جئنا ونحن مائة لتفرقنا

وقتی صبیغ می آمد و ما 100 نفر نیز بودیم ، باز هم متفرق می شدیم .

تاریخ مدینة دمشق وذکر فضلها وتسمیة من حلها من الأماثل ، ج 23 ص 412 - 413 ، اسم المؤلف: أبی القاسم علی بن الحسن إبن هبة الله بن عبد الله الشافعی الوفاة: 571 ، دار النشر : دار الفکر - بیروت - 1995 ، تحقیق : محب الدین أبی سعید عمر بن غرامة العمری

تلقیح فهوم أهل الأثر فی عیون التاریخ والسیر ، ص 478 ، اسم المؤلف: جمال الدین أبی الفرج عبد الرحمن ابن الجوزی الوفاة: 597هـ ، دار النشر : شرکة دار الأرقم بن أبی الأرقم - بیروت - 1997 ، الطبعة : الأولى

صبیغ در حکم شتر گَر !

این رفتار خلیفه چنان شده بود وقتی مردم او را می دیدند همانند شتر گَر از فرار می کردند زیرا می دانستند که کیفر و تنبیه خلیفه پر مهر در مورد این امر چه می باشد !

خلاد بن زرعة یحدث عن أبیه قال لقد رأیت صبیغ بن عسل بالبصرة کأنه بعیر أجرب یجیء إلى الحلق وکلما جلس إلى حلقة قاموا وترکوه وقالوا عزمة أمیر المؤمنین ألا یکلم

خلاد از قول پدرش نقل می کند که صبیغ بن عسل را دیدم در بصره همانند شتر گَر که وقتی وارد جمعی می شد ، آنها بلند شده و او را ترک می کردند و میگفتند : امیرالمومنین (عمر ) !!! خواسته است که با او سخن گفته نشود .

عاقبت صبیغ چه شد ؟

سر انجام بخاطر این عملکرد خلیفه عادل (!) صبیغ که بزرگ و سید قوم خود بود در خفت و خواری جان داد .

===================

عن السائب بن یزید أنه قال .... فلم یزل وضیعا فی قومه حتى هلک وکان سید قومه

سایب بن یزید می گوید : صبیغ در میان قومش همچنان حقیر و فرومایه ماند تا وقتی که مرگش فرا رسید در حالی که او بزرگ و آقای قومش بود .

فضائل الصحابة ، ج 1 ص 446 ، اسم المؤلف: أحمد بن حنبل أبو عبد الله الشیبانی الوفاة: 241 ، دار النشر : مؤسسة الرسالة - بیروت - 1403 - 1983 ، الطبعة : الأولى ، تحقیق : د. وصی الله محمد عباس

الشریعة ، ج 1 ص 482 ، اسم المؤلف: أبی بکر محمد بن الحسین الآجری الوفاة: 360هـ ، دار النشر : دار الوطن - الریاض / السعودیة - 1420 هـ - 1999 م ، الطبعة : الثانیة ، تحقیق : الدکتور عبد الله بن عمر بن سلیمان الدمیجی

===================

ابن حجر دقیقا بعد از نقل این عبارت است که می گوید :

وهذا یدل على أنه کان فی زمن عمر رجلا کبیرا

===================

و قطعا می دانید که بنابر دستور خلیفه عادل (!) کسی حق نداشت حتی بر جنازه صبیغ حاظر شود .

وَإِنْ مَرِضَ فَلاَ تَعُودُوهُ وَإِنْ مَاتَ فَلاَ تَشْهَدُوهُ

اگر صبیغ مریض شد ، به عیادت او نروید و اگر او جان داد بر جنازه اش حاضر نشوید

نتیجه :

آری! این بود نمونه ای دیگر از برخورد حکیمانه و عالمانه و عادلانه عمر بن خطاب با یک پرسشگر قرآنی !

شیعه برحق است

شیعه برحق است

برای شرکت در ثواب مطالب ؛ آدرس این سایت و آدرس مطالب را به شیعیان و اهل سنتی که می شناسید بفرستید

برای شرکت در ثواب مطالب ؛ آدرس وبلاگ و آدرس ‌های پست‌ها را به شیعیان و اهل‌سنتی که می‌شناسید بفرستید

جهل عمر بن خطاب در پاسخ دادن به یک سوال! و سپس ضرب و شتم شدید کسی که آن سوال را پرسید! (2)

پست های اصلی سایت را کلیک کنید و ببنید

ارسال نظر