جنگ خندق و ترس «3 خلیفه» از جنگیدن با «عمر بن عبدود» و رشادت امام علی (ع)

(اثبات از کتب اهل سنت)

به نقل مشهور مورخان غزوة خندق یا احزاب در ماه شوال سال پنجم هجری، به وقوع پیوست،‌آتش افروزان اصلی نبرد احزاب، یهودیان مدینه بودند که با تحریک مشرکان، آنان را به هم پیمانی با یهود و فراهم آوردن سپاه از تمام قبایل و حمله به مدینه با یاری یهودیان ترغیب کردند و چنین شد که سپاهی بزرگ متشکل از ده هزار نفر از تمام مخالفان حکومت نو پای پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ گرد آمد و روانة مدینه شد و از این رو این نبرد عنوان احزاب به خود گرفت.

پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله ـ در چگونگی رویارویی با دشمن با یارانش به رایزنی پرداخت و به پیشنهاد سلمان در ورودی مدینه خندقی حفر شد و خود رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ در این امر مشارکت نمود. سپاه دشمن که با غرور و تکبر تمام به سوی مدینه می تاخت، پشت خندق زمین گیر شد و حدود یک ماه ماند و به لحاظ تداراکاتی، سخت در تنگنا قرار گرفت.

أَخْبَرَنَا أَبُو عَبْدِ اللهِ الْحَافِظُ، ثنا أَبُو الْعَبَّاسِ مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ، ثنا أَحْمَدُ بْنُ عَبْدِ الْجَبَّارِ، ثنا یُونُسُ بْنُ بُکَیْرٍ، عَنِ ابْنِ إِسْحَاقَ، قَالَ: خَرَجَ , یَعْنِی یَوْمَ الْخَنْدَقِ عَمْرُو بْنُ عَبْدِ وُدٍّ , فَنَادَى: مَنْ یُبَارِزُ؟ فَقَامَ عَلِیٌّ رَضِیَ اللهُ عَنْهُ وَهُوَ مُقَنَّعٌ فِی الْحَدِیدِ , فَقَالَ: أَنَا لَهَا یَا نَبِیَّ اللهِ. فَقَالَ: " إِنَّهُ عَمْرٌو اجْلِسْ ". وَنَادَى عَمْرٌو: أَلَا رَجُلٌ؟ وَهُوَ یُؤَنِّبُهُمْ وَیَقُولُ: أَیْنَ جَنَّتُکُمُ الَّتِی تَزْعُمُونَ أَنَّهُ مَنْ قُتِلَ مِنْکُمْ دَخَلَهَا؟ أَفَلَا یَبْرُزُ إِلِیَّ رَجُلٌ؟ فَقَامَ عَلِیٌّ رَضِیَ اللهُ عَنْهُ فَقَالَ: أَنَا یَا رَسُولَ اللهِ. فَقَالَ: " اجْلِسْ ". ثُمَّ نَادَى الثَّالِثَةَ وَذَکَرَ شِعْرًا , فَقَامَ عَلِیٌّ فَقَالَ: یَا رَسُولَ اللهِ أَنَا. فَقَالَ: " إِنَّهُ عَمْرٌو ". قَالَ: وَإِنْ کَانَ عَمْرًا. فَأَذِنَ لَهُ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ , فَمَشَى إِلَیْهِ حَتَّى أَتَاهُ وَذَکَرَ شِعْرًا فَقَالَ لَهُ عَمْرٌو: مَنْ أَنْتَ؟ قَالَ: أَنَا عَلِیٌّ. قَالَ: ابْنُ عَبْدِ مَنَافٍ؟ فَقَالَ: أَنَا عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ. فَقَالَ: غَیْرُکَ یَا ابْنَ أَخِی مِنْ أَعْمَامِکَ مَنْ هُوَ أَسَنُّ مِنْکَ فَإِنِّی أَکْرَهُ أَنْ أُهَرِیقَ دَمَکَ. فَقَالَ عَلِیٌّ رَضِیَ اللهُ عَنْهُ: لَکِنِّی وَاللهِ مَا أَکْرَهُ أَنْ أُهَرِیقَ دَمَکَ. فَغَضِبَ فَنَزَلَ وَسَلَّ سَیْفَهُ کَأَنَّهُ شُعْلَةُ نَارٍ , ثُمَّ أَقْبَلَ نَحْوَ عَلِیٍّ رَضِیَ اللهُ عَنْهُ مُغْضَبًا , وَاسْتَقْبَلَهُ عَلِیٌّ رَضِیَ اللهُ عَنْهُ بِدَرَقَتِهِ فَضَرَبَهُ عَمْرٌو فِی الدَّرَقَةِ , فَقَدَّهَا وَأَثْبَتَ فِیهَا السَّیْفَ وَأَصَابَ رَأْسَهُ فَشَجَّهُ , وَضَرَبَهُ عَلِیٌّ رَضِیَ اللهُ عَنْهُ عَلَى حَبْلِ الْعَاتِقِ فَسَقَطَ وَثَارَ الْعَجَاجُ , وَسَمِعَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ التَّکْبِیرَ , فَعَرَفَ أَنَّ عَلِیًّا رَضِیَ اللهُ عَنْهُ قَدْ قَتَلَهُ

عمرو بن عبدود، در جنگ خندق بیرون آمد و فریاد برآورد: چه کسی به مبارزه در می آید؟ علی ـ علیه‎ السلام ـ در حالی که غرق در آهن و فولاد بود بر خاست و گفت: ای پیامبر خدا، من هماورد اویم، سپس پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: «او عمرو است. بنشین!» عمرو ندا داد آیا مردی نیست؟ و به سرزنش آنان پرداخت و گفت: کجاست آن بهشتی که می پندارید که کشتگان شما به آن وارد می شوند؟ آیا مردی به پیکار من درنمی آید؟ پس علی ـ علیه‎ السلام ـ برخاست و گفت، ای پیامبر خدا، من! فرمود: «بنشین!» سپس عمرو با رسوم ندا داد و شعری خواند. علی ـ علیه‎ السلام ـ برخاست و گفت: ای پیامبر خدا، من! فرمود او «عمرو است» علی ـ علیه‎ السلام ـ گفت: حتی اگر عمرو باشد. پس پیامبر اسلام به او اجازه داد و علی ـ علیه‎ السلام ـ به سوی او رفت و..»

السنن الکبرى ج9 ص222و 223 ، المؤلف: أحمد بن الحسین بن علی بن موسى الخُسْرَوْجِردی الخراسانی، أبو بکر البیهقی (المتوفى: 458هـ)، المحقق: محمد عبد القادر عطا، الناشر: دار الکتب العلمیة، بیروت - لبنات، الطبعة: الثالثة، 1424 هـ - 2003 م

حادثه قتل عمرو بن عبدود، چنان مهم و سرنوشت ساز بود که پیامبر خدا فرمود:

کَقَوْلِهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ لَمُبَارَزَةُ عَلِیٍّ عَلَیْهِ السَّلَامُ مَعَ عَمْرِو بْنِ عَبْدِ وُدٍّ [الْعَامِرِیِّ] «أَفْضَلُ مِنْ عَمَلِ أُمَّتِی إِلَى یَوْمِ الْقِیَامَةِ» ، فَلَمْ یَقُلْ مِثْلُ عَمَلِهِ بَلْ قَالَ: أَفْضَلُ کَأَنَّهُ یَقُولُ: حَسْبُکَ هَذَا مِنَ الْوَزْنِ والباقی جزاف.

مبارزه علی بن ابی طالب با عمرو بن عبدود در روز خندق برتر از عبادت تمام امتم تا روز قیامت می‌باشد. در این روایت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نفرمود: که مثل عمل امتم می باشد؛ بلکه فرمود: افضل از اعمال امتم می باشد و این می رساند که همین یک عمل حضرت علی (علیه السلام) برای حضرت کافی است و بقیه اعمالش زیادی می باشد.

الرازی الشافعی، فخر الدین محمد بن عمر التمیمی (متوفاى604هـ)، التفسیر الکبیر أو مفاتیح الغیب، ج 32 ، ص ، 31 ، ناشر: دار الکتب العلمیة - بیروت، الطبعة: الأولى، 1421هـ - 2000م.

قاضی ایجی در المواقف در مقایسه فضائل امیر المؤمنین علیه السلام با خلیفه اول به طور قطعی این مطلب را پذیرفته و می‌نویسد :

الرابع الشجاعة : تواتر مکافحته للحروب ولقاء الأبطال وقتل أکابر الجاهلیة حتی قال صلی الله علیه وسلم یوم الأحزاب (لضربة علی خیر من عبادة الثقلین) وتواتر وقائعه فی خیبر وغیره .

چهارم شجاعت حضرت علی (علیه السلام): رویارویی علی [علیه السلام] با قهرمانان عرب در جنگ ها و کشتن بزرگان مشرکان ، متواتر است تا آنجایی که رسول خدا در جنگ احزاب در باره ایشان فرمود : ضربت علی در خندق برتر از عبادت جن و انس است .و جنگهای ایشان در خیبر و غیر آن متواتر است. 

الإیجی، عضد الدین (متوفاى756هـ)، کتاب المواقف، ج 3 ، ص 628 ، تحقیق: عبد الرحمن عمیرة، ناشر: دار الجیل، لبنان، بیروت، الطبعة: الأولى، 1417هـ، 1997م.

سعد الدین تفتازانی در مورد شجاعت ایشان در قیاس با ابوبکر می‌نویسد :

وأیضا هو أشجعهم یدل علیه کثرة جهاده فی سبیل الله وحسن إقدامه فی الغزوات وهی مشهورة غنیة عن البیان ولهذا قال النبی صلی الله علیه وسلم لا فتی إلا علی ولا سیف إلا ذو الفقار وقال صلی الله علیه وسلم یوم الأحزاب لضربة علی خیر من عبادة الثقلین

همچنین حضرت علی [علیه السلام] شجاع ترین مردم است، فراوانی پیکارها و کارهای خوب او در جنگها دلیل بر شجاعت اوست. شجاعت ایشان امری مشهور و بی نیاز از بیان است؛ به همین جهت رسول خدا در باره وی فرمود : جوانمردی نیست جز علی، و شمشیری نیست مگر ذوالفقار ، و در روز جنگ احزاب فرمود : یک ضربه شمشیر علی از عبادت جن و انس بهتر است .

شرح المقاصد فی علم الکلام ، سعد الدین التفتازانی (متوفای791هـ) ، ج 2 ، ص 301 ، ناشر : دار المعارف النعمانیة - باکستان - 1401هـ - 1981م ، الطبعة : الأولی .

نتیجه گیری

# با بررسی منابع متعدد اهل سنت به این نتیجه می رسیم که : 3 خلیفه اول (ابوبکر و عمر و عثمان) در غزوة‌ خندق حضور داشتند ولی جرأت مبارزه با عمرو بن عبدود را نداشتند از این رو به رجز خوانی های عمرو بن عبدود پاسخی ندادند و مانند دیگر مسلمانان از ترس در سکوت فر روفته بودند!

# در حقیقت نه تنها 3 خلیفه اول جرات مبارزه نکردن ، بلکه حتی خلیفه دوم از شجاعت عمر بن عبدود سخنرانی نموده و روحیه مسلمانان را تخریب می نمود!!!

   برای پخش آنلاین روی فیلم کلیک کنین.
   برای دانلود ایــــــنــــــــجـــــــا کلیک کنین.