# سوره تحریم در مذمت عایشه و حفصه ، نازل شده.
# طبق روایات اهل سنت ؛ خداوند در قرآن، عایشه و حفصه را به مانند زنان حضرت نوح و لوط ، کافر می داند.
(اثبات از کتب اهل سنت)
آیات سوره تحریم که در مذمت عایشه و حفصه هستند
----------
ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً لِلَّذینَ کَفَرُوا امْرَأَتَ نُوحٍ وَ امْرَأَتَ لُوطٍ کانَتا تَحْتَ عَبْدَیْنِ مِنْ عِبادِنا صالِحَیْنِ فَخانَتاهُما فَلَمْ یُغْنِیا عَنْهُما مِنَ اللَّهِ شَیْئاً وَ قیلَ ادْخُلاَ النَّارَ مَعَ الدَّاخِلینَ (سوره تحریم/آیه10)
خداوند برای کسانی (عایشه و حفصه) که کفر ورزیده اند زن نوح و زن لوط را مثل زده که در تحت (زوجیت) دو بنده صالح از بندگان ما بودند ، پس به شوهرانشان (به واسطه نفاق) خیانت کردند و آنها از آن دو زن چیزی از (عذاب) خدا را دفع نکردند ، و (به محض مرگ) به آنها گفته شد وارد آتش برزخ شوید ، و (در روز قیامت) به آنها گفته شود.
----------
عَسى رَبُّهُ إِنْ طَلَّقَکُنَّ أَنْ یُبْدِلَهُ أَزْواجاً خَیْراً مِنْکُنَّ مُسْلِماتٍ مُؤْمِناتٍ قانِتاتٍ تائِباتٍ عابِداتٍ سائِحاتٍ ثَیِّباتٍ وَ أَبْکاراً (سوره تحریم/آیه5)
اگر او شما را طلاق دهد امید است که پروردگارش به جای شما او را همسرانی دهد که بهتر از شما باشند ، (زنانی) تسلیم خدا ، مؤمن ، مواظب طاعت ، توبه کار ، عبادت کننده ، روزه بگیر ، شوهر کرده و دوشیزه.
----------
إِنْ تَتُوبا إِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُکُما وَ إِنْ تَظاهَرا عَلَیْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلاهُ وَ جِبْریلُ وَ صالِحُ الْمُؤْمِنینَ وَ الْمَلائِکَةُ بَعْدَ ذلِکَ ظَهیرٌ (سوره تحریم/آیه4)
اگر شما دو نفر (افشاگر راز و شنونده آن) به سوی خدا توبه برید (می سزد ، زیرا) که دل هایتان (از حق) منحرف شده ، و اگر بر ضد او یاور هم باشید پس (بدانید که) مسلّما خداوند خود و جبرئیل و مرد شایسته مؤمنان ، یاور او هستند ، و فرشتگان نیز پس از آنها پشتیبانند.
عمر بن خطاب : آیات سوره تحریم در مذمت عایشه و حفصه است
صحیح بخاری از عمر بن خطاب نقل می کند که آن 2 زنی که تشبیه به زنان حضرت نوح و حضرت لوط شدند ، عایشه و حفصه بودند.
حَدَّثَنَا سُلَیْمَانُ بْنُ حَرْبٍ، حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَیْدٍ، عَنْ یَحْیَى بْنِ سَعِیدٍ، عَنْ عُبَیْدِ بْنِ حُنَیْنٍ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ: لَبِثْتُ سَنَةً وَأَنَا أُرِیدُ أَنْ أَسْأَلَ عُمَرَ، عَنِ المَرْأَتَیْنِ اللَّتَیْنِ تَظَاهَرَتَا عَلَى النَّبِیِّ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، فَجَعَلْتُ أَهَابُهُ، فَنَزَلَ یَوْمًا مَنْزِلًا فَدَخَلَ الأَرَاکَ، فَلَمَّا خَرَجَ سَأَلْتُهُ فَقَالَ: عَائِشَةُ وَحَفْصَةُ، ....
از ابن عباس نقل شده است که یکسال صبر کردم تا از عمر سال کنم که آن دو زنى که بر ضدّ رسول خدا همپیمان شده بودند، چه کسانى بودند؟ اما از ترس او نمى‌توانستم؛ تا این که روزى به منزلى رسیدیم و عمر وارد محل پُر درختى (براى قضاى حاجت) شد و هنگامى خارج شد سؤالم را مطرح کردم و او گفت: آن دو زن عائشه و حفصه بودند.
صحیح بخاری ج7 ص152 المؤلف: محمد بن إسماعیل أبو عبدالله البخاری الجعفی، المحقق: محمد زهیر بن ناصر الناصر، الناشر: دار طوق النجاة (مصورة عن السلطانیة بإضافة ترقیم ترقیم محمد فؤاد عبد الباقی)، الطبعة: الأولى، 1422هـ، عدد الأجزاء: 9.
قرطبی : آیات سوره تحریم در مذمت عایشه و حفصه است
قرطبی در تفسیرش گوید:
قَوْلُهُ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِینَ کَفَرُوا مَثَلٌ ضَرَبَهُ اللَّهُ یُحَذِّرَ بِهِ عَائِشَةَ وَحَفْصَةَ فِی الْمُخَالَفَةِ حِینَ تَظَاهَرَتَا عَلَى رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، ثُمَّ ضَرَبَ لهما مثلا بامرأة فرعون ومریم بنة عِمْرَانَ، تَرْغِیبًا فِی التَّمَسُّکِ بِالطَّاعَةِ وَالثَّبَاتِ عَلَى الدین.
این سخن خداوند «ضرب الله...» مثلى است که خداوند به منظور ترساندن عائشه و حفصه نازل کرده است ؛ در آن هنگام که مخالفت کردند و علیه رسول خدا (ص) هم پیمان شدند .
تفسیر القرطبی ج18 ص202 المؤلف: أبو عبد الله محمد بن أحمد بن أبی بکر بن فرح الأنصاری الخزرجی شمس الدین القرطبی (المتوفى: 671هـ)، تحقیق: أحمد البردونی وإبراهیم أطفیش، الناشر: دار الکتب المصریة - القاهرة، الطبعة: الثانیة، 1384هـ - 1964 م، عدد الأجزاء: 20 جزءا (فی 10 مجلدات)، زاد المسیر فی علم التفسیر ج4 ص312 المؤلف: جمال الدین أبو الفرج عبد الرحمن بن علی بن محمد الجوزی (المتوفى: 597هـ)، المحقق: عبد الرزاق المهدی، الناشر: دار الکتاب العربی - بیروت، الطبعة: الأولى - 1422 هـ
ابن القیم الجوزیه : آیات سوره تحریم در مذمت عایشه و حفصه است
و ابن القیم الجوزیه، شاگرد شخیص ابن تیمیه و ناشر افکار او، بعد از نقل این روایت مى‌گوید:
ثُمَّ فِی هَذِهِ الْأَمْثَالِ مِنْ الْأَسْرَارِ الْبَدِیعَةِ مَا یُنَاسِبُ سِیَاقَ السُّورَةِ؛ فَإِنَّهَا سِیقَتْ فِی ذِکْرِ أَزْوَاجِ النَّبِیِّ - صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ -، وَالتَّحْذِیرِ مِنْ تَظَاهُرِهِنَّ عَلَیْهِ، وَأَنَّهُنَّ إنْ لَمْ یُطِعْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَیُرِدْنَ الدَّارَ الْآخِرَةَ لَمْ یَنْفَعْهُنَّ اتِّصَالُهُنَّ بِرَسُولِ اللَّهِ - صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ - کَمَا لَمْ یَنْفَعْ امْرَأَة نُوحٍ وَلُوط اتِّصَالهمَا بِهِمَا، وَلِهَذَا إنَّمَا ضَرْب فِی هَذِهِ السُّورَةِ مَثَلَ اتِّصَالَ النِّکَاحِ دُونَ الْقَرَابَةِ. قَالَ یَحْیَى بْنُ سَلَّامٍ: ضَرَبَ اللَّهُ الْمَثَلَ الْأَوَّلَ یُحَذِّرُ عَائِشَةَ وَحَفْصَةَ، ثُمَّ ضَرَبَ لَهُمَا الْمَثَلَ الثَّانِیَ یُحَرِّضُهُمَا عَلَى التَّمَسُّکِ بِالطَّاعَةِ.
در این مثال‌ها اسرار عالى نهفته است که با سیاق آیه تناسب دارد؛ زیرا در باره همسران پیامبر و بر حذر داشتن آنان از نافرمانى آن حضرت نازل شده است که اگر از خدا و رسول اطاعت نکنند و در عین حال مشتاق سعادت اخروى باشند، پیوند با رسول خدا (صلی الله علیه وآله) نفعى براى آنان نخواهد داشت؛ همانگونه که ازدواج با نوح و لوط براى همسران آنان فایده‌اى نداشت و به همین جهت هم در این سوره از رابطه سببى یعنى ازدواج مثال آورد نه نسبى مثل فرزند و غیره.
یحیى بن سلام گفته است: خداوند در مثال اول عائشه و حفصه را بر حذر داشته و در مثل دوم آن دو را به پیروى و اطاعت از رسول خدا (صلی الله علیه وآله) ترغیب فرموده است.
إعلام الموقعین عن رب العالمین ج1 ص145 المؤلف: محمد بن أبی بکر بن أیوب بن سعد شمس الدین ابن قیم الجوزیة (المتوفى: 751هـ)، تحقیق: محمد عبد السلام إبراهیم، الناشر: دار الکتب العلمیة - ییروت، الطبعة: الأولى، 1411هـ - 1991م، عدد الأجزاء:4. الزرعی الدمشقی، محمد بن أبی بکر أیوب (معروف به ابن قیم الجوزیة)، الأمثال فی القرآن الکریم، ج 1، ص 57، تحقیق: إبراهیم محمد، ناشر: مکتبة الصحابة - طنطا - مصر - 1406، الطبعة: الأولى.
امام شوکانی :آیات سوره تحریم در مذمت عایشه و حفصه است
وَقَالَ یَحْیَى بْنُ سَلَامٍ: ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِینِ کَفَرُوا یُحَذِّرُ بِهِ عَائِشَةَ وَحَفْصَةَ مِنَ الْمُخَالَفَةِ لِرَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ حِینَ تظاهرتا علیه. وما أحسن ما قَالَ فَإِنَّ ذِکْرَ امْرَأَتَیِ النَّبِیَّیْنِ بَعْدَ ذِکْرِ قِصَّتِهِمَا وَمُظَاهَرَتِهِمَا عَلَى رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ یُرْشِدُ أَتَمَّ إِرْشَادٍ، وَیُلَوِّحُ أَبْلَغَ تَلْوِیحٍ، إِلَى أَنَّ الْمُرَادَ تَخْوِیفُهُمَا مَعَ سَائِرِ أُمَّهَاتِ الْمُؤْمِنِینَ، وَبَیَانُ أَنَّهُمَا وَإِنْ کَانَتَا تَحْتَ عِصْمَةِ خَیْرِ خَلْقِ اللَّهِ وَخَاتَمِ رُسُلِهِ، فَإِنَّ ذَلِکَ لَا یُغْنِی عَنْهُمَا مِنَ اللَّهِ شَیْئًا، وَقَدْ عَصَمَهُمَا اللَّهُ عَنْ ذَنْبِ تِلْکَ الْمُظَاهَرَةِ بِمَا وَقَعَ مِنْهُمَا مِنَ التَّوْبَةِ الصَّحِیحَةِ
و چه نیکو سخنى گفته است آنکه گفت: یاد آورى داستان دو نفر (عائشه و حفصه) از همسران پیامبر و حرکت آن دو بر ضد رسول خدا (صلی الله علیه وآله)، محکمترین پیام و ارشاد را همراه دارد، که به آن دو نفر و دیگر همسران رسول خدا (صلی الله علیه وآله) اعلام مى‌دارد که همسر خاتم پیامبران بودن سبب نجات آنان نخواهد بود.
فتح القدیر ج5 ص304 المؤلف: محمد بن علی بن محمد بن عبد الله الشوکانی الیمنی (المتوفى: 1250هـ)، الناشر: دار ابن کثیر، دار الکلم الطیب - دمشق، بیروت، الطبعة: الأولى - 1414 هـ.
مفسر مشهور اهل سنت : آیات سوره تحریم در مذمت عایشه و حفصه است
فیروز ابادی مفسر ،لغت شناس، و ادیب مشهور اهل سنت:
ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً ... . ثمَّ خوف عَائِشَة وَحَفْصَة لإیذائهما النبى صلى الله عَلَیْهِ وَسلم بِامْرَأَة نوح وَامْرَأَة لوط فَقَالَ {ضَرَبَ الله} بیَّن الله {مَثَلاً} صفة {لِّلَّذِینَ کَفَرُواْ} بالمرأتین الکافرتین {امْرَأَة نوح} وَاهِلَة {وَامْرَأَة لُوطٍ} واعلة {کَانَتَا تَحْتَ عَبْدَیْنِ مِنْ عِبَادِنَا صَالِحَیْنِ} مرسلین {فَخَانَتَاهُمَا}
سپس خداوند عائشه و حفصه به خاطر اذیت کردن رسول خدا مى‌ترساند و سرنوشت زن نوح و لوط را براى آنها مثال مى‌زند و ... .
(تنویر المقباس من تفسیر ابن عباس، ج 1، ص 478 ، ینسب: لعبد الله بن عباس - رضی الله عنهما - (المتوفى: 68هـ)، جمعه: مجد الدین أبو طاهر محمد بن یعقوب الفیروزآبادى (المتوفى: 817هـ)، الناشر: دار الکتب العلمیة - لبنان، عدد الأجزاء: 1)
عثمان هم عایشه را کافر و تشبیه به زنان حضرت نوح و حضرت لوط کرده
علامه فخر رازی مفسر بزرگ اهل سنت:
الحکایة الثانیة أن عثمان رضی الله عنه أخر عن عائشة رضی الله عنها بعض أرزاقها فغضبت ثم قالت یا عثمان أکلت أمانتک وضیعت الرعیة وسلطت علیهم الأشرار من أهل بیتک والله لولا الصلوات الخمس لمشى إلیک أقوام ذوو بصائر یذبحونک کما یذبح الجمل. فقال عثمان رضی الله عنه: (ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً لِلَّذِینَ کَفَرُوا اِمْرَأَةَ نُوحٍ وَامْرَأَةَ لُوطٍ الآیة. التحریم: 10. فکانت عائشة رضی الله عنها تحرض علیه جهدها وطاقتها وتقول: ایّها الناس هذا قمیص رسول الله صلى الله علیه وسلم لم یبل وقد بلیت سنّته اقتلوا نعثلا قتل الله نعثلا... .
«عثمان در ارسال بعضی از ما یحتاج عائشه کوتاهی کرد ، به همین جهت ناراحت شد وبه عثمان گفت : آنچه نزد تو امانت بود خوردی ، امت را تحقیر کردی ، افراد بد خاندانت را بر آنان مسلط کردی ، به خدا سوگند ! اگر نمازهای پنجگانه نبود گروه‌هایی از مردم آگاه بر تو هجوم می آوردند و تو را همانند شتر ذبح می کردند . عثمان به آیه ای از قرآن که در آن از دو تن از همسران پیامبران یعنی همسر نوح و لوط به بدی یاد شده است استشهاد می کند : خدا برای کسانی که کفر ورزیده اند ، زن نوح وزن لوط را مثل آورده است . عائشه با تمام توان وقدرتش مردم را علیه عثمان تحریک می کرد ومی گفت: ای مردم این پیراهن رسول خدا (صلی الله علیه وآله) است که هنوز کهنه نشده است ؛ ولی سنت او را از بین بردند، بکشید نعثل را (اسم مردی از یهودیان مصر که ریش بلندی داشت وبه حماقت معروف بود)، خدا او را بکشد.
الرازی الشافعی ، فخر الدین محمد بن عمر التمیمی (متوفای604هـ) المحصول فی علم الأصول ، ج 4 ، ص 343 ، تحقیق : طه جابر فیاض العلوانی ، ناشر : جامعة الإمام محمد بن سعود الإسلامیة - الریاض ، الطبعة : الأولى ، 1400هـ .
